کبد از غدد بزرگ بدن است. این عضو در پایین قفسه سینه مایل به سمت سمت راست قرار دارد. در قسمت پایین کبد یک کیسه گلابی شکل به نام کیسه صفرا واقع شده که صفرا در آن ذخیره می‌شود. باید بدانید که صفرا یک مایع بسیار ضروری برای بدن است، اما خود صفرا و نه کیسه صفرا! در واقع نبود کیسه صفرا در بدن خلل خاصی ایجاد نمی‌کند و عوارض برداشتن کیسه صفرا تقریبا نزدیک به صفر است؛ اما گاهی بصورت نادر این امکان وجود دارد که بعد از عمل عوارضی نظیر نشت صفرا، زردی یا یرقان، عفونت و یا … به سراغ شما بیاید.
قبل از آنکه به عوارض برداشتن کیسه صفرا در بانوان بپردازیم، بهتر است بدانید که احتمال بروز سنگ کیسه صفرا در خانم ها بیشتر از آقایان است. بر اساس مطالعات علمی انجام شده روی گروهی از بیماران در رده سنی ۱۴ تا ۹۰ سال، احتمال بروز سنگ کیسه صفرا در خانم ها ۸۲.۶ درصد و در آقایان ۱۷.۴ درصد است. مواردی چون اضافه وزن و قرار گرفتن در معرض هورمون های زنانه می توانند باعث ایجاد سنگ کیسه صفرا و همچنین سرطان سینه، رحم و تخمدان شوند. موضوع مهم این است که سنگ های صفراوی علامت دار با انجام جراحی قابل درمان هستند.
کیسه صفرا چه عضوی است؟
قبل از اینکه دربار عوارض برداشتن کیسه صفرا بگوییم، خوب است بدانید که کیسه صفرا یک عضو کوچک در سیستم گوارش است که وجود آن برای حیات یک انسان ضروری نیست. به همین دلیل اگر این عضو از بدن خارج شود، گاهی نه تنها مشکلی ایجاد نمی‌شود، بلکه گاهی خارج سازی این عضو بیمار شده به سلامت سایر اعضای بدن نیز کمک می‌کند. (مانندآپاندیس نیست که کاملا زائد باشد، بلکه فقط همیشه وجودش ضروری نیست.)
مایع صفرا نقش پررنگی در هضم غذاهای چرب دارد، اما با این حال برداشتن کیسه صفرا موجب متوقف شدن فرایند هضم چربی‌ها توسط کبد نمی‌شود. پس اگر کیسه صفرا از بدن حذف گردد، مایع صفرا به جای ذخیره شدن در کیسه آن، به صورت مستقیم به دستگاه گوارش منتقل می‌شود. پس اگر به شما توصیه شده که عمل برداشت کیسه صفرا انجام دهید، نگرانش نباشید. اما باید بدانید که این عمل باید توسط افراد دارای صلاحیت انجام شود تا عارضه‌های احتمالی شما را تهدید نکند. اما گاهی با وجود خبره بودن پزشک، فرد عمل کننده در اثر جراحی دچار مشکلاتی می‌شود.
عوارض برداشتن کیسه صفرا در بانوان چیست؟
برخی از عوارض برداشتن کیسه صفرا در بانوان و آقایان یکسان هستند. این علائم معمولاً در دوره نقاهت بعد از عمل آغاز می شوند. هرچند می توانند ماه ها یا حتی سال ها بعد از جراحی هم ادامه یابند. اثرات طولانی مدت برداشتن کیسه صفرا در خانم ها و آقایان عبارتند از:
- اسهال
- عدم تحمل غذای چرب
- نفخ
- سوزش سر دل
- حالت تهوع و استفراغ
- یرقان
- دوره های متناوب درد شکمی
بر اساس یک مطالعه علمی روی ۷۵۰ بیمار، عوارض حین عمل (IOC) مانند خونریزی از شریان کیستیک، پورت و رباط های کبد در مردان (۲۵%) بیشتر از زنان (۷%) است. همچنین عوارض بعد از عمل (POC) مانند خونریزی از حفره شکمی، نشت صفرا از طریق درن، عفونت زخم جراحی، فتق برش در محل پورت، آبسه داخل شکمی ناشی از جرم باقیمانده در حفره شکمی و هماتوم دیواره شکم اطراف پورت در مردان (۱۸%) بیشتر از زنان (۵%) است. بر اساس این مطالعه، عوارض حین عمل و بعد از عمل در بیماران با سن بالاتر، جنس مذکر، با افزایش تعداد گلبول های سفید خون و CRP و در موارد کوله سیستیت حاد که توسط پاتوهیستولوژی تایید شده، شایع تر است.
از سوی دیگر، مطالعاتی درباره عوارض برداشتن کیسه صفرا در بانوان از جمله احتمال ابتلا به سرطان انجام شده است. نتایج حاصل از این مطالعات علمی نشان می دهند که خطر ابتلا به سرطان تخمدان در ۶ ماه اول بعد از جراحی کیسه صفرا در خانم ها افزایش می یابد. همچنین خطر ابتلا به سرطان های سینه و رحم نیز طی ۳۰ سال آینده بعد از برداشتن کیسه صفرا در خانم ها افزایش خواهد یافت. عوارض برداشتن کیسه صفرا در خانم ها طی مطالعه جامعی به روی ۳۲۵ هزار خانم در طول ۱۱ سال نیز بررسی شده است. در این مطالعه، طی ۱۱ سال بعد از برداشتن کیسه صفرا، ۱۰ هزار نفر به سرطان سینه، حدود ۳ هزار نفر به سرطان آندومتر، تقریباً ۱۵۰۰ نفر به سرطان تخمدان و ۷۰۰ نفر به سرطان دهانه رحم مبتلا شدند.
عوارض برداشتن کیسه صفرا در شرایط خاص
به یاد داشته باشید که مشکلات زیر ممکن است بعد از برداشتن کیسه صفرا در شرایط نادر اتفاق بیفتد.
و با توجه به آنکه امروزه لاپاراسکوپی کیسه صفرا بصورت پیشرفته توسط فلوشیپ خای فوق تخصصی جراحی لاپاراسکوپی انجام می شود چندان جای نگرانی وجود ندارد. البته عوارض لاپاراسکوپی بصورت نادر ممکن است مانند هر عمل جراحی دیگری رخ دهد.
۱.آسیب مجاری صفراوی
این امکان وجود دارد که شما به عنوان فرد عمل کننده، دچار آسیب مجاری صفراوی در حین عمل شوید. اگر این مشکل برای شما پیش آمد، باید پزشک جراح شما را به مراکزفوق تخصصی جراحی کبد ارجاع دهد.
۲.ریختن صفرا در داخل شکم و آسیب به سایر اعضای بدن
گاهی این احتمال وجود دارد که کلیپسی که در هنگام جراحی زده شده باز شود و صفرا به داخل شکم بریزد. در این حالت شما علاوه بر جراح به احتمال زیاد به یک رادیولوژیست نیز نیاز پیدا خواهید کرد تا اقدامات لازم (مثل قرار دادن درن) را برای شما انجام دهد.
۳.زردی و یا یرقان
گاهی سنگ‌های صفرا که از قبل در کیسه صفرا وجود داشتند به جلو حرکت می‌کنند و در مجاری اصلی گیر می‌کنند. این مشکل در نهایت زدی را برای فردی که عمل کرده به بار می‌آورد.
۴.خونریزی‌های در حین عمل جراحی
همان طور که گفتیم، کیسه صفرا نزدیک به کبد است. کبد به دلیل کارکردی که در بدن دارد، عضو پرخونی در بدن است. در حین عمل به دلیل نزدیکی این عضو به کیسه صفرا خونریزی‌های شدیدی ممکن است اتفاق بیافتد که جراحان خبره مثل فلوشیپ‌های فوق تخصصی لاپاراسکوپی پیشرفته می‌توانند آن را مدیریت کنند.
۵.عفونت
عفونت بعد از هر عملی امکان دارد که اتفاق بیافتد. اگر شما حس کردید که دچار عفونت در این ناحیه شدید، حتما باید علائم را به پزشک خود اطلاع دهید. چرا که شاید نیاز باشد تا زخم‌ها دوباره باز شوند. البته گاهی هم عفونت آن قدر کم است که با آنتی‌بیوتیک می‌توان راحت آن را کنترل کرد.
۶.تهوع
تهوع هم از عوارض برداشتن کیسه صفرا است. اگر شما تا یک روز بعد از عمل تهوع داشتید، یک امر کاملا عادیست. اما چرا؟ چون مواد مربوط به بیهوشی معمولا تهوع زا هستند. اما اگر این تهوع طولانی‌تر شد، ممکن است که روده وارد قسمت‌های جراحی شده باشد و معضلاتی را بسازد. در این حالت هم اگر فردا با جراح خود در ارتباط باشد، می‌تواند مشکل را حل کند.
به غیر عارضه‌های فوق گاهی افراد ممکن مشکلات کوچکتری مثل سردرد و یا سرگیجه را نیز بعد عمل تجربه کنند که آن هم دلایل خاص خودش را دارد.
۷-لاغری بعد از عمل کیسه صفرا
لاغری بعد از عمل کیسه صفرا یک عارضه بسیار نادر اما احتمالی است که در مقاله ای دیگر بحث و بررسی شده است. توصیه میکنیم مقاله مرتبط را بخوانید. این را به یاد داشته باشیم که قرار نیست هرکس عمل کیسه صفرا انجام داد لاغر شود.
احتمال بروز عوارض بعد از برداشتن کیسه صفرا در خانم ها در چه زمانی بیشتر است؟
عوارض برداشتن کیسه صفرا در بانوان به مدت زمانی که از انجام جراحی می گذرد نیز بستگی دارد. به طور کلی خطر ابتلا به سرطان تخمدان در ۶ ماه اول بعد از جراحی، ۳۵ درصد افزایش می یابد. بنابراین لازم است قبل از انجام جراحی، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در خانم ها بررسی شود. همچنین بر اساس مطالعات انجام شده، با گذشت سه سال از جراحی، خطر ابتلا به سرطان آندومتر، ۱۸ درصد و خطر ابتلا به سرطان سینه، ۴ درصد افزایش می یابد. هرچند بعد از گذشت سه سال، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم به شدت کاهش خواهد یافت.
بر اساس این مطالعات در صورتی که در ۶ ماه اول بعد از جراحی، سرطان تشخیص داده نشود، احتمال ابتلا به سرطان آندومتر تنها ۱۹ درصد، سرطان سینه تنها ۵ درصد و درصد ابتلا به سرطان دهانه رحم و تخمدان منفی خواهد بود. نتایج به دست آمده از این مطالعات، نیاز به تشدید غربالگری سرطان در زنان را قبل و بعد از انجام جراحی کوله سیستکتومی نمایان می کند.
چرا بعد از عمل برداشتن کیسه صفرا افراد سرگیجه می‌گیرند؟
بعد از جراحی کیسه صفرا دیر یا زود سرگیجه فرد عمل کننده را درگیر می‌کند. البته گرفتن سرگیجه حتمی نیست، اما تعداد افرادی که سرگیجه می‌گیرند بسیار زیاد است. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ یکی از مهمترین عواملی که این سرگیجه را منجر می‌شود، خود فرآیند جراحی است که امکان دارد تأثیراتی بر سیستم تعادلی و عصبی بدن داشته باشد. علاوه بر این، جراحی کیسه صفرا ممکن است منجر به تغییراتی در سطح هورمون، فشار خون و تعادل الکترولیتی شود که این عوامل می‌توانند علت سرگیجه و عدم تعادل را دیر یا زود رقم بزنند.
عوامل دیگر نیز می‌تواند در سرگیجه گرفتن افراد پس از این عمل اثر گذار باشند. برای مثال تأثیرات داروهای مصرفی پس از عمل، خونریزی داخلی، استفراغ و تهوع ناشی از جراحی و حتی پریشانی روانی عواملی هستند که به سرگیجه پس از عمل برداشتن کیسه صفرا دامن می‌زنند.
آیا از عوارض برداشتن کیسه صفرا مرگ هم هست؟
متاسفانه پاسخ فوق مثبت است. اما این احتمال بسیار بسیار بهید و نادر است. یعنی علاوه بر معضلاتی که ما در تیترهای قبل گفتیم، در شرایط وخیم بیمار حتی ممکن است، مرگ را نیز ببینید. یکی از اصلی‌ترین علل‌ها، وجود عفونت جدی است که امکان دارد در اطراف کیسه صفرا، ناحیه جراحی یا مجاری صفراوی ایجاد شود.
عفونت جدی که با برداشتن کیسه صفرا رخ می‌دهد، امکان دارد در نهایت به عفونت خون منجر شود که وضعیتی بسیار خطرناک است. این وضعیت باعث اختلال در عملکرد اعضای حیاتی بدن می‌شود و متاسفانه در آخر مرگ را برای فرد عمل کننده می‌رساند.
علاوه بر مورد فوق، خونریزی خیلی زیاد پس از جراحی برداشتن کیسه صفرا ممکن است باعث کمبود عرضه خون به اعضای بدن گردد که این مورد هم در نهایت به مرگ فرد منجر می‌شود. باید به یاد داشت که بیشتر این عوامل مرگبار در صورت عدم تشخیص و درمان سریع ایجاد می‌شوند و به شدت نادر هستند.
بنابراین با توضیحات فوق می‌شود متوجه شد که اهمیت اجرای عمل برداشتن کیسه صفرا توسط تیم پزشکی ماهر با رعایت اصول بهداشتی بسیار مهم است تا سلامت بیمار تضمین شود.
چنانچه در شهر تهران زندگی میکنید میتوانید مقاله بهترین جراح لاپاراسکوپی کیسه صفرا در تهران را بخوانید تا بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
سخن آخر
به پایان مقاله رسیدیم، ما در این مقاله سعی کردیم که شما را با عوارض برداشتن کیسه صفرا آشنا کنیم. البته همان طور که بارها هم اشاره کردیم، این نبود کیسه صفرا نیست که معضل ایجاد می‌کند بلکه عوارضی است که فرد عمل کننده ممکن است با عمل برایش پیش بیاید.
شما هم میتوانید در فرم پایین صفحه نظرات و تجربیاتتون رو بنویسید.
https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/cholecystectomy
