احتمال نشتی بعد از اسلیو معده چقدر است؟ (بررسی جامع)

نشتی بعد از عمل اسلیو معده یکی از عوارض احتمالی عمل اسلیو معده است. اما این عاضه گاهی بسیار بزرگتر از آنچه هست بیان شده است.

دیده می شود که در اصطلاح عامیانه به این عارضه سوراخ شدن معده گفته می شود. ولی باید بدانید که این واژه اشتباه است.

اگر جراح متبحری برای خود انتخاب کرده باشید احتمال نشتی بسیار کم است. به ویژه فلوشیپ های فوق تخصصی جراحی چاقی و لاپاراسکوپی پیشرفته همواره از تکنیک برتر و بهینه و منگنه های خوب برای این عمل جراحی مهم استفاده می کنند.

همین مورد احتمال این عارضه را بسیار نادر خواهد کرد. اما حقایقی درباره نشتی معده بعد از جراحی اسلیو هست که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت. ولی در ابتدا باید بگوییم نشتی چیست و چگونه باید آن را تشخیص داد و از آن پیشگیری کرد.

ولی یادمان باشد هیچ جراحی نمی تواند بگوید احتمال این عارضه صفر است. ولی راه هایی وجود دارد که این احتمال را بسیار کم و بعید می کند که در ادامه به آن اشاره خواهیم نمود.

نشتی بعد از عمل اسلیو معده چیست؟

در عمل جراحی اسلیو معده جراح حدود ۸۰ درصد معده را بصورت لاپاراسکوپی و با چند برش کوچک بر روی شکم می برد و از بدن خارج میکند.

برای این جدار سازی جراح چاقی از منگنه هایی استفاده میکند. کار این منگنه ها این است که هم معده را ببرد و هم بدوزد. مهم است که جراح شما هم تکنیک عمل جراحی را به درستی انجام دهد و هم اینکه از منگنه های بسیار مرغوب و سه لایه برای جدا سازی معده و دوختن آن استفاده کند.

البته تکنیک های خاصی برای تقویت خط برش وجود دارد که فلوشیپ های فوق تخصصی جراحی چاقی و لاپاراسکوپی پیشرفته ان را بلدند و انجام خواهند داد تا احتمال این عارضه بسیار کم شود.

نشتی یعنی چه؟

عده ای سوال میکنند که نشتی بعد از عمل اسلیو معده یعنی چه؟ این سوال بسیار سوال خوبی است. نشتی به این معنا است خط منگنه هایی که زده شده باز شده و مقداری از ترشحات داخل معده که بسیار آلوده و عفونی است وارد فضای داخلی شکم شود. به این مورد نشتی بعد از عمل اسلیو معده گفته می شود که در شکل زیر نشان داده شده است. در انگلیسی به آن Gastric leaks post sleeve gastrectomy گفته می شود.

نشتی یک عارضه احتمالی عمل اسلیو معده است. ولی اگر عمل جراحی با تکنیک درست انجام شود و با استفاده از منگنه های مرغوب و محکم کاری های که فوق تخصص جراحی چاقی انجام می دهد احتمال آن بسیار کم کم خواهد بود. اگر هم رخ دهد درمان های خاص خود را دارد و به معنای مرگ بعد از عمل اسلیو معده نیست. عکس منگنه اسلیو معده  و انواع آن در نوشته ای دیگر آورده شده است که می توانید نگاه کنید.

علت ایجاد نشتی چیست؟

یکی از علل مهم در ایجاد نشتی بعد از جراحی های چاقی مانند اسلیو معده استفاده از منگنه های نا مرغوب و تکنیک اشتباه عمل جراحی است. اگر منگنه های نا مرغوبی برای عمل جراحی استفاده شود و تکنیک عمل جراحی درست نباشد احتمال نشتی بسیار زیاد خواهد شد. البته حتی با استفاده از بهترین منگنه ها هم باز این احتمال وجود دارد. ولی تکنیک درست جراحی و محکم کاری و دوختن محل منگنه های مرغوب این احتمال را کم و کمتر خواهد کرد.

البته نشتی بعد از عمل بای پس نیز علل مشابهی دارد ولی تفاوت هایی هم هست که در نوشته دیگر بصورت کامل بررسی شده است.

عمل اسلیو معده:

قبل از آنکه به بررسی عارضه نشتی بعد از عمل اسلیو معده بپردازیم بهتر است بدانید که عمل جراحی اسلیو معده (gastric sleeve surgery) درمانی دائمی با نتیجه ای غیر قابل بازگشت است که در بیمارانی با BMI یا شاخص توده وزنی بالاتر از ۳۵ انجام می گردد.

همچنین افرادی با شاخص توده بدنی بین ۳۰ تا ۳۵ نیز می توانند طی شرایطی این عمل را انجام دهند.

هدف از انجام این عمل جراحی کاهش حجم معده و در نتیجه کنترل حجم غذای مصرفی، کاهش کالری ورودی به بدن، کاهش وزن و درمان یا کنترل بیماری های زمینه ای به مرور زمان است.

همچنین در این عمل جراحی غدد ترشح کننده هورمون گرسنگی نیز از بدن خارج شده و بدین ترتیب اشتهای بیمار کنترل می گردد.

این عمل جراحی به صورت لاپاراسکوپی انجام شده و دوران نقاهت کوتاهی دارد.

بیماران در صورت رعایت مراقبت های بعد از عمل می توانند حدود ۶۰ درصد از اضافه وزن اولیه خود را طی یک سال کاهش دهند.

احتمال ایجاد عوارض بعد از عمل اسلیو معده چقدر است؟

خطر مرگ و میر بعد از انجام عمل اسلیو معده تنها ۰.۰۲ درصد است.

این در حالیست که خطر مرگ و میر در اثر اضافه وزن و چاقی مفرط (Morbid Obesity) و بیماری های مرتبط با آن بسیار بالاتر است.

همچنین حدود ۰.۲ درصد احتمال دارد که بیمار بعد از انجام این عمل با عوارض کوتاه مدت یا بلند مدت روبرو شود.

از جمله این عوارض اسلیو معده می توان به مواردی همچون درد و خونریزی از محل بخیه ها، ایجاد لخته خون، آبسه شکمی، عفونت، انسداد و تنگی مجرای معده و نشتی معده اشاره کرد.

در ادامه به طور مفصل به بررسی عارضه نشتی بعد از عمل اسلیو معده از محل منگنه ها (Stapler line leakage) خواهیم پرداخت.

علائم نشتی بعد از عمل اسلیو معده چیست؟

از اولین علائم و نشانه های نشتی بعد از عمل اسلیو معده می توان به افزایش تعداد ضربان قلب است.

معمولاً میزان ضربان قلب در مراحل اولیه به بالای ۱۰۰ ضربه در دقیقه می رسد.

اگر این عارضه در مراحل اولیه تشخیص داده نشود، علائمی همچون تب (بالای ۳۷ درجه) و درد در ناحیه شکم نیز به دیگر علائم افزوده می شود.

بنابراین می توان گفت سه علامت افزایش ضربان قلب، تب و درد شکم از مهمترین و شایعترین علائم نشتی بعد از عمل اسلیو معده هستند.

البته لازم به ذکر است که درد ممکن است در نواحی دیگری از بدن مانند پشت و گردن نیز احساس شود.

همچنین افزایش تعداد تنفس به بالای ۱۸ نفس در دقیقه، درد در قسمت شانه، احساس اضطراب و سرگیجه نیز از دیگر علائم این عارضه هستند.

بیماران در صورت بروز هر یک از این علائم باید به سرعت با پزشک خود تماس بگیرند و تحت مراقبت های پزشکی فوری قرار گیرند.

تشخیص زود هنگام و به موقع و جلوگیری از پیشرفت علائم می تواند به درمان سریع و مدیریت این عارضه کمک بسیاری کند.

انواع نشتی بعد از عمل جراحی اسلیو معده:

نشتی بعد از عمل اسلیو معده می تواند در زمان های متفاوتی رخ دهد.

هر یک از این نشتی ها علائم مشخصی دارند و اقدامات مناسبی باید برای درمان آن ها صورت گیرد.

• نشتی زود هنگام یا زودرس (Early leak) که معمولاً بین ۱ تا ۳ روز بعد از انجام جراحی نمایان می شود.

• نشتی میانی (Intermediate leak) که علائم آن بین ۴ تا ۷ روز بعد از انجام این عمل جراحی رخ می دهد.

• نشتی دیر هنگام (Late leak) که پس از گذشت ۸ روز از انجام عمل جراحی اسلیو رخ می دهد.

در برخی از موارد این عارضه بدون علامت بوده و تشخیص زود هنگام آن بسیار دشوار است.

در این موارد تصویربرداری رادیوگرافی می تواند بهترین راه برای تشخیص باشد.

عدم تشخیص به موقع این عارضه می تواند منجر به زخم معده، نارسایی ارگان های داخلی و غیره شود.

همچنین در بدترین حالت منجر به مرگ بیمار خواهد شد.

علت ایجاد نشتی بعد از عمل اسلیو معده:

علت ایجاد عارضه نشتی بعد از عمل اسلیو معده در افراد مختلف متفاوت است.

اما رایج ترین علت آن استفاده از وسایل بی کیفیت همچون منگنه بی کیفیت در حین عمل جراحی است.

اما ایجاد مشکل در جریان یافتن خون در ناحیه ای که تحت عمل قرار گرفته نیز می تواند دلیلی برای ایجاد این عارضه باشد.

علاوه بر مشکلاتی که در حین عمل رخ می دهد، عوامل دیگری نیز وجود دارد که به بیمار مرتبط است.

تغذیه نامناسب بعد از انجام جراحی، مصرف دخانیات از جمله سیگار، سیروز کبدی و نارسایی کلیه می توانند از جمله دلایلی باشند که منجر به نشتی معده بعد از انجام این عمل جراحی می شوند.

تا چه مدت بعد از عمل اسلیو معده احتمال نشتی وجو دارد؟

سوالی که پرسیده می شود این است که تا چه زمانی بعد از عمل اسلیو معده احتمال نشتی وجود دارد؟ این سوال بسیار سوال مهمی است. احتمال نشتی بعد از عمل اسلیو معده معمولا در حدود ۶ هفته اول است. ولی تا ۲ ماه هم این احتمال وجود دارد. اما هر روزی که از عمل شما میگذرد این احتمال کمتر و کمتر می شود.

راهکارهای پزشکی برای پیشگیری از نشتی بعد از عمل اسلیو معده چیست؟

فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته و جراحی چاقی می تواند با انجام راهکار هایی به کاهش خطر نشتی بعد از عمل اسلیو معده کمک کند.

یکی از این اقدامات دوختن خط منگنه ها و تقویت آن ها با بافت های چربی اطراف معده است که به آن اومنتوم گفته می شود.

همچنین روش های دیگری مانند کلیپس زدن خط منگنه ها مطرح است که خیلی از نظر ما توصیه نمی گردد.

اما یکی از ساده ترین و مهم ترین راهکارها استفاده از منگنه های (استپلر یا کارتریج) با کیفیت توسط جراح در حین عمل است.

کیفیت منگنه های معده مورد استفاده در این عمل جراحی در گرو نام کشور سازنده نیست.

به طور مثال نمی توان منگنه های تولید آمریکا را به عنوان با کیفیت ترین منگنه ها و منگنه های تولید چین را بی کیفیت دانست.

بنابراین اینکه منگنه ای تولید آمریکا یا چین باشد لزوماً به معنای خوب یا بد بودن کیفیت آن نیست.

در هر دو کشور ممکن است منگنه هایی با کیفیت بالا یا با کیفیت پایین تولید شود.

همچنین ممکن است در برخی روش ها تست نشتی حین عمل یا استفاده از درن بصورت روتین برای همه بیماران انجام شود.

اما این روش از نظر ما تاثیر خاصی در تشخیص زودرس یا نشان دادن نشتی ندارد.

در نهایت لازم است بدانید که علیرغم انجام تمام این اقدامات، احتمال بروز نشتی بعد از عمل اسلیو معده صفر نیست اما به شدت کم می شود.

علیرغم آنکه هیچ یک از روش های یاد شده به صورت کلی در هیچ یک از مقالات علمی ثابت نشده اند، اما تجربه ما نشان می دهد که دوخت خط منگنه ها توسط جراح چاقی با حوصله و دقت بالا می تواند ریسک نشتی بعد از عمل اسلیو معده را به شدت کاهش دهد.

علاوه بر آنچه گفته شد، تکنیک های فوق تخصصی خاصی وجود دارد که به منظور کاهش این عارضه در حین عمل توسط جراح چاقی انجام می گردد.

بنابراین انتخاب آگاهانه یک جراح فوق تخصص مجرب و متعهد می تواند ساده ترین راهکار برای کاهش خطر ابتلا به عوارض بعد از عمل اسلیو باشد.

آیا چسبی که از نشتی بعد از عمل اسلیو معده جلوگیری کند وجود دارد؟

خیر، در سراسر دنیا هیچ چسب تأیید شده ای که نشان داده شده باشد ریسک این عارضه را کم می کند وجود ندارد.

همانطور که قبلاً نیز اشاره شد تنها روش مؤثر برای کاهش خطر نشتی بعد از عمل اسلیو معده ، دوختن خط منگنه ها و تقویت آن ها با بافت های چربی اطراف معده (اومنتوم) است که با حوصله و دقت فراوان توسط فلوشیپ لاپاراسکوپی پیشرفته و جراحی چاقی انجام می گردد.

درمان نشتی بعد از عمل اسلیو معده:

هر چند عارضه نشتی بعد از عمل اسلیو معده خطر مرگ و میر را در این بیماران بیشتر می کند، اما این عارضه درمان خاص خود را دارد. در برخی از بیماران نیاز به مداخله عملیاتی و انجام جراحی است.

اما در برخی دیگر از درمان های غیر جراحی استفاده می شود.

انتخاب نوع درمان بسته به میزان و نوع نشتی و بنا بر تشخیص جراح است.

یکی از روش های درمانی، گذاشتن فنر یا استنت در معده اسلیو شده است. لازم به ذکر است که این کار تنها توسط فوق تخصص های داخلی گوارش انجام می گردد.

از دیگر روش های درمانی می توان به جای گذاری درنی شبیه به دم خوک (PIG TAIL) در سوراخ ایجاد شده در اثر نشتی بعد از عمل اسلیو معده اشاره کرد. این کار به مرور زمان منجر به بسته شدن سوراخ و توقف نشتی خواهد شد.  

در برخی از موارد جراح تصمیم می گیرد عمل اسلیو معده بیمار را به عمل جراحی چاقی بای پس کلاسیک تبدیل کند. بنابراین در صورت مواجهه با این عارضه به جراح خود اعتماد کرده و به او اجازه دهید تا تمامی اقدامات لازم را به نحو احسنت انجام دهد.

مهم ترین موضوع در درمان این عارضه، تشخیص سریع آن است.

بنابراین بیماران در صورت مشاهده هر گونه علائم از جمله درد شکم، تب و افزایش تعداد ضربان قلب باید به سرعت با جراح چاقی خود تماس برقرار کنند.

در صورتی که تشخیص فوق تخصص جراح چاقی مبنی بر وجود نشتی بعد از عمل اسلیو معده باشد، آرامش خود را حفظ کرده و به او اجازه دهید تا کلیه اقدامات لازم را با صبر و حوصله فراوان انجام دهد تا این عارضه به طور کامل برطرف گردد.

به جز آنچه گفته شد بهتر است بدانید که انتخاب یک جراح متبحر می تواند بهترین راه برای کاهش خطر ابتلا به این عارضه نادر باشد.

همچنین لازم است بیماران قبل از انجام این عمل جراحی آگاهی خود را از علائم و عوارض بعد از عمل بالا ببرند. زیرا تشخیص به موقع یا زود هنگام می تواند خطر مرگ و میر را به شدت کاهش داده و درمان را سرعت بخشد.

جمع بندی:

بر اساس آنچه گفته شد عارضه نشتی بعد از عمل اسلیو معده بسیار نادر است.

همچنین در صورتی که به موقع تشخیص داده شود به سرعت درمان خواهد شد.

علاوه بر این، راهکارهایی برای جلوگیری از ایجاد این عارضه وجود دارد.

از این جمله می توان به دوختن خط منگنه ها و تقویت آن ها، استفاده از منگنه های با کیفیت در حین عمل، انجام تست نشتی حین عمل و استفاده از درن بصورت روتین برای همه بیماران اشاره کرد.

علاوه بر آنچه گفته شد، تکنیک های فوق تخصصی خاصی نیز وجود دارد که به منظور کاهش این عارضه در حین عمل توسط جراحان چاقی انجام می گردد.

بنابراین مراجعه به جراحان زبر دست از جمله فلوشیپ فوق تخصصی جراحی های چاقی و لاپاراسکوپی پیشرفته می تواند ساده ترین راه برای کاهش خطر ابتلا به این عارضه نادر باشد.

بهتر است بدانید که علیرغم انجام تمامی این اقدامات، احتمال بروز نشتی بعد از عمل اسلیو معده صفر نیست اما به شدت کاهش می یابد.

در نتیجه این عمل جراحی به دلیل داشتن مزایایی همچون درمان بیماری های مرتبط با چاقی از جمله فشار خون و کلسترول بالا و دیابت نوع دو، درمان مشکلات خواب، درمان دردهای مفصلی و کاهش وزن ۶۰ تا ۷۰ درصدی همچنان در صدر عمل های جراحی پرطرفدار و مؤثر در کاهش وزن قرار دارد.

چنانچه سوالی دارید در فرم پایین این صفحه بنویسید تا آقای دکتر امامی پاسخگوی شما عزیزان باشند.