آمپول مانجارو (Mounjaro) درست مشابه با آمپول لاغری ویکتوزا، یکی از داروهای مورد تایید FDA برای درمان دیابت نوع دو در بزرگسالان است. این آمپول حاوی ماده فعال tirzepatide بوده و در کنار رژیم غذایی و ورزش به درمان دیابت نوع دو کمک می کند.
مانجارو با هدف کاهش سطح قند خون و سطح A1C (میانگین قند خون طی سه ماه گذشته) در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو تجویز می شود. Mounjaro نام تجاری آمپول تیرزپاتید (tirzepatide) است که تاییدیه FDA را برای درمان دیابت نوع دو دارد. همچنین آمپول تیرزپاتید (tirzepatide) با نام تجاری Zepbound موفق به دریافت تاییدیه FDA برای کاهش وزن شده است.
هرچند نتایج حاصل از مطالعات علمی نشان دهنده تاثیر چشمگیر مانجارو در روند کاهش وزن بیماران نیز بوده است. آزمایشات بالینی برای آمپول مانجارو با دوز ۱۵ میلی گرم، نشان دهنده کاهش ۲۰.۹ درصد از وزن بیماران در طول ۷۲ هفته است.
آمپول مانجارو برای چه کسانی مناسب است؟
سازمان غذا و داروی آمریکا FDA، آمپول مانجارو Mounjaro را تنها برای درمان بزرگسالان مبتلا به دیابت نوع ۲ تایید کرده است. این دارو باید در کنار ورزش و رژیم غذایی استفاده شود.در مورد تاثیر مصرف این دارو در بیماران با سابقه التهاب لوزالمعده (پانکراتیت) اطلاعاتی در دسترس نیست.
همچنین بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱ نمی توانند از این دارو برای کنترل قند خون خود استفاده کنند. مانجارو در بیمارانی با سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان مدولاری تیروئید و بیماران مبتلا به سندرم نئوپلازی چندگانه غدد درون ریز نوع ۲، نباید استفاده شود.
تاثیر این دارو در درمان چاقی و کاهش وزن در افرادی که به دیابت نوع دو مبتلا نیستند هنوز در حال بررسی است. تجویز این آمپول با هدف کاهش وزن نیاز به تأییدیه جداگانه FDA دارد. بنابراین توصیه می شود از این دارو صرفا برای کاهش وزن استفاده نگردد.
تاثیر آمپول مانجارو در کاهش وزن چگونه است؟
بر اساس مطالعات انجام شده، آمپول مانجارو حاوی ماده فعال تیرزپاتید (tirzepatide) بوده و به کاهش وزن بزرگسالان مبتلا به چاقی در یک کارآزمایی بالینی ۷۲ هفته ای کمک می کند. مکانیزم اثربخشی این آمپول بر روند لاغری در این مطالعات بررسی شده است.
روده به طور طبیعی بعد از صرف غذا اقدام به تولید هورمون های اینکرتین می کند. مانجارو هورمون های طبیعی اینکرتین GIP (گیرنده های پلی پپتیدی انسولینوتروپیک وابسته به گلوکز) و GLP-1 (گیرنده های پپتید-۱ شبه گلوکاگون) را در بدن فعال می کند.
این هورمون ها، سیگنال های ترشح انسولین را به لوزالمعده یا پانکراس ارسال می کنند. در نتیجه میزان قندی که در کبد تولید می شود کاهش می یابد. همچنین مانجارو با کاهش سرعت عبور غذا از بدن به کنترل اشتها کمک کرده و مدت زمان سیری را طولانی می کند.
از طرفی GIP میزان غذای مصرفی شما را کاهش و میزان انرژی مصرفی تان را افزایش می دهد. در نتیجه پس از تمام این تغییرات، کاهش وزن رخ می دهد.
بعد از چه میزان استفاده از آمپول مانجارو کاهش وزن رخ می دهد؟
دوز اولیه آمپول مانجارو در بزرگسالان برای کنترل دیابت نوع دو، ۲.۵ میلی گرم در هفته بوده و بعد از ۴ هفته به ۵ میلی گرم افزایش خواهد یافت. دوز ۲.۵ میلی گرم برای شروع درمان بوده و برای کنترل قند خون در نظر گرفته نمی شود.
در صورت نیاز به کنترل قند خون اضافی بعد از ۴ هفته ۲.۵ میلی گرم دیگر نیز به دوز مصرفی افزوده خواهد شد. حداکثر دوز مجاز مصرفی مانجارو، ۱۵ میلی گرم در هفته است.
آمپول مانجارو تنها یا همراه با سایر داروهای دیابت از جمله متفورمین، سولفونیل اوره و مهارکننده های SGLT2 قابل استفاده است. این دارو در سه دوز مختلف ۵ میلی‌گرم، ۱۰ میلی گرم و ۱۵ میلی‌گرم به صورت سرنگ آماده تزریق تولید می شود.
دوز مصرفی بسته به پاسخ بدن فرد به دارو و اهداف درمانی، توسط پزشک متخصص تنظیم می شود. هرچند این دارو برای کاهش وزن تولید نشده، اما بر اساس مطالعات انجام شده بعد از گذشت ۵۰ الی ۷۰ هفته می توان کاهش وزن قابل توجهی را بسته به دوز مصرفی در بیماران مشاهده کرد. در ادامه میزان کاهش وزن در طول این مدت را بررسی خواهیم کرد.
میزان کاهش وزن با آمپول مانجارو چه مقدار است؟
مطالعات بالینی بسیاری روی آمپول لاغری مانجارو صورت گرفته و در حال انجام است. بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف ۵ میلی گرم تیرزپاتید در هفته، کاهش وزنی برابر با ۱۶.۱ کیلوگرم را بعد از ۷۲ هفته به همراه داشته است.
میانگین کاهش وزن برای دوز هفتگی ۱۰ میلی گرم نیز ۲۲.۲ کیلوگرم طی ۷۲ هفته بوده است. این میانگین برای دوز ۱۵ میلی گرم در هفته به ۲۳.۶ کیلوگرم در طول ۷۲ هفته رسیده است. لازم به ذکر است بیمارانی که دارونما مصرف می کردند تنها ۲.۴ کیلوگرم وزن در طول این مدت از دست دادند. بنابراین مانجارو تاثیر قابل توجهی روی کاهش وزن در افراد دیابتی و غیر دیابتی دارد.
مطالعه دیگری به روی ۶۲۰۰ بیمار نشان می دهد که استفاده از آمپول مانجارو با هدف درمان دیابت نوع دو منجر به کاهش وزن متوسط ۵.۵ تا ۱۱ کیلوگرم در طول ۵۲ هفته می شود.
این مطالعه نشان دهنده افزایش مشکلات گوارشی و عوارض جانبی معده با افزایش دوز مصرفی این آمپول در ۳۷ تا ۴۴ درصد از بیماران نیز بوده است. هرچند این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی این دارو در درمان دیابت نوع دو انجام شد، اما نتایج خارق العاده ای در کاهش وزن را به همراه داشت.
فواید استفاده از آمپول مانجارو
آمپول مانجارو برای کنترل دیابت نوع دو توسط FDA تایید شده و فواید زیر را به همراه دارد:
- افزایش انسولین
- کاهش سطح قند خون و A1C
- کاهش اشتها و جلوگیری از پرخوری
- تجزیه چربی و کاهش وزن ناشی از دیابت
عوارض استفاده از آمپول مانجارو
در مطالعات انجام شده روی آمپول مانجارو ، در ۳۷ تا ۴۴ درصد از بیماران، عوارض جانبی معده گزارش شده که وابسته به دوز مصرفی این دارو است. همچنین ۳ تا ۶.۶ درصد از بیماران دریافت کننده مانجارو، درمان را به دلیل عوارض جانبی معده قطع کردند.
افزایش دوز مصرفی در طول دوره درمان می تواند حالت تهوع و استفراغ، اسهال و یبوست، درد شکمی، سوء هاضمه و کاهش اشتها را به همراه داشته باشد. در صورت داشتن عوارض جانبی جدی مانند موارد زیر، مصرف آمپول مانجارو را متوقف کنید و از کمک پزشکی اورژانسی استفاده نمایید:
- مشکلات شدید معده،
- عوارض جانبی چشمی یا تغییر در بینایی از جمله تاری دید،
- علائم واکنش آلرژیک از جمله ایجاد کهیر، مشکل در تنفس، احساس سبکی سر، تورم صورت، لب ها، زبان و گلو،
- علائم پانکراتیت مانند درد شدید در قسمت فوقانی معده که به ناحیه پشت گسترش می یابد، مدفوع گچی، سوزش سر دل، نفخ، حالت تهوع و استفراغ،
- علائم تومور تیروئید از جمله تورم گردن، صدای خشن، مشکل در بلع و احساس تنگی نفس،
- علائم قند خون پایین مانند سردرد، گرسنگی، ضعف، تحریک پذیری، تعریق، گیجی، سرگیجه، ضربان قلب بالا و احساس عصبانیت،
- مشکلات کلیوی از جمله کاهش یا قطع ادرار، تورم پاها، احساس خستگی و تنگی نفس.
چه نکاتی قبل از استفاده از آمپول مانجارو باید رعایت شود؟
قبل از استفاده از آمپول مانجارو باید موارد منع مصرف آن را بدانید. در موارد زیر باید از مصرف مانجارو خودداری کنید:
- سابقه حساسیت دارویی به ترکیبات تشکیل دهنده مانجارو از جمله تیرزپاتید،
- سابقه شخصی یا خانوادگی نوعی سرطان تیروئید به نام کارسینوم مدولاری تیروئید،
- سابقه شخصی یا خانوادگی نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع ۲.
قبل از استفاده از آمپول مانجارو باید مواردی چون مشکلات پانکراس، بیماری کلیوی، مشکلات شدید معده مانند گاستروپارزی و رتینوپاتی دیابتی را با پزشک خود در میان بگذارید.
لازم است بارداری و قصد بارداری خود را نیز به پزشک اطلاع دهید. همچنین در صورت شیردهی باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. اطلاعات کاملی درباره نفوذ تیرزپاتید به شیر مادر و انتقال آن به بدن نوزاد وجود ندارد.
بعد از استفاده از آمپول مانجارو چه نکاتی باید رعایت شود؟
در حین مصرف آمپول مانجارو باید تمام توصیه های ورزشی و رژیم غذایی تجویز شده توسط پزشک را دنبال کنید. در صورت فراموش کردن دوز مصرفی، به محض یادآوری دوز فراموش شده را تزریق کنید. تنها در صورتی که نوبت تزریق بعدی فرا رسیده از تزریق دوز فراموش شده خودداری کنید.
سطح قند خون و هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1c) بیمار در طول دوره درمان باید به طور منظم بررسی شود تا پاسخ بدن به این دارو مشخص گردد. همچنین ضربان قلب و وزن بیمار باید به طور منظم در طول درمان بررسی شود.
بر اساس مطالعات انجام شده این آمپول می تواند اثربخشی قرص های ضد بارداری را کاهش دهد. در نتیجه لازم است درباره استفاده همزمان از روش های جلوگیری از بارداری دیگر با پزشک خود مشورت کنید.
طریقه مصرف آمپول مانجارو
آمپول مانجارو باید دقیقا طبق دستورالعمل تجویز شده توسط پزشک مصرف شود. بنابراین لازم است دستورالعمل های روی برچسب نسخه خود را با دقت مطالعه کنید. اگر قسمتی را متوجه نمی شوید از داروساز یا پزشک خود بخواهید آن را توضیح دهد.
هرگز برای کاهش یا افزایش اثربخشی این دارو، کمتر یا بیشتر از دوز تجویز شده مصرف نکنید. مانجارو یک آمپول قلمی از پیش پر شده آماده تزریق است که به صورت زیر جلدی تزریق می شود.
آمپول مانجارو را باید یک بار در هفته در قسمت ران، شکم یا بازو تزریق کنید. برای جلوگیری از آمیلوئیدوز جلدی یا ایجاد توده های زیر پوستی بهتر است محل تزریق را هر بار به صورت چرخشی تغییر دهید.
دوز مصرفی از کمترین مقدار شروع شده و سپس هر ۴ هفته یکبار به تدریج توسط پزشک افزایش داده می شود. تنها در صورتی که فاصله بین تزریق دوزها بیش از سه روز باشد می توانید روز تزریق دارو را تغییر دهید.
در صورتی که به طور همزمان از داروی انسولین نیز استفاده می کنید، محل تزریق انسولین و آمپول مانجارو نباید کنار هم باشد. همچنین باید از مخلوط کردن این دو دارو در یک تزریق جدا خودداری کنید.
مانجارو برای کنترل دیابت نوع دو تجویز می شود و اثربخشی آن ممکن است بعد از ۴ هفته یا بیشتر قابل مشاهده باشد. مصرف این دارو نباید بدون مشورت پزشک قطع شود.
