رژیم بعد از عمل بای پس معده تاثیر مستقیمی روی روند کاهش وزن و بهبودی بیماران دارد و توسط تیم متخصص تغذیه تدوین می شود.
رژیم های بعد از عمل های بای پس معده به هیچ عنوان هدف کالری سوزی ندارد.
هدف این رژیم ها آماده نمودن بدن برای سازگاری با شرایط جدید و بازگشت به رژیم سفره است.
اما این سوال که بعد از بای پس معده چه بخوریم؟ باید بصورت دقیق و علمی پاسخ داده شود که قرار است در این باره بصورت کامل صحبت کنیم.
پس در ادامه تمام نکات تغذه ای و رژیم بعد از بای پس معده را خواهید دانست.
بعد از بای پس معده چه بخوریم؟
دریافت و رعایت رژیم بعد از عمل بای پس معده از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار است. به دلیل تغییراتی که روی دستگاه گوارش ایجاد شده، بیماران قادر به مصرف مواد غذایی مختلف نیستند.
مصرف خودسرانه مواد غذایی مختلف و عدم تبعیت از رژیم غذایی تدوین شده توسط تیم تغذیه می تواند خطر بروز عوارض احتمالی بعد از عمل را به شدت بالا ببرد.
پیروی از رژیم غذایی نه تنها آمادگی لازم برای هضم مواد غذایی را ایجاد می کند، بلکه به ترک عادات بد غذایی گذشته نیز کمک می کند.
اگر کاندید انجام عمل جراحی بای پس معده هستید تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید.
در این مقاله از مجموعه مقالات سایت پزشکی دکتر فربد امامی یگانه قصد داریم به نکات تغذیه ای بعد از عمل بای پس معده اشاره ای داشته باشیم.
هدف رژیم بعد از عمل بای پس معده:
رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده مانند رژیم بعد از اسلیو با هدف تغییر عادات غذایی قبلی بیمار تدوین می شود.
همچنین جلوگیری از ورود آسیب و کاهش احتمال بروز عوارض ناشی از عمل جراحی نیز از دیگر اهداف تبعیت از یک رژیم غذایی استاندارد هستند.
تبعیت از یک رژیم غذایی استاندارد به کاهش وزن بهتر و جلوگیری از وزن گیری مجدد بیمار نیز کمک می کند.
همچنین مقادیر نوشته شده در رژیم غذایی بیمار با توجه حجم معده جدید و میزان تحمل آن در نظر گرفته می شود.
نمونه رژیم بعد از عمل بای پس معده:
تدوین رژیم بعد از عمل بای پس معده با توجه به وضعیت و شرایط فردی هر بیمار صورت می گیرد.
افزودن مواد غذایی در رژیم بیمار به مرور و در چند مرحله صورت می گیرد.
بنابراین رژیم غذایی بعد از عمل بای پس معده به صورت هفته به هفته نوشته می شود. بیمار در ابتدا تنها قادر به مصرف مایعات است، اما در طول چند هفته می تواند مصرف غذاهای جامد را نیز از سر گیرد.
این موضوع که رژیم بعد از عمل بای پس معده چه زمانی به حالت عادی و نرمال خود باز می گردد، بستگی به روند بهبودی و توانایی بدن بیمار در وفق دادن خود با شرایط جدید دارد.
به طور معمول بعد از گذشت سه ماه بدن به حالت نرمال خود بازگشته و بیمار می تواند تمامی مواد غذایی به جز موارد ممنوعه را مصرف کند.
رژیم مایعات و غذاهای آبکی:
رژیم بعد از عمل بای پس معده درست یک روز بعد از عمل جراحی آغاز می شود. در روز اول بعد از جراحی، بیمار تا پایان یافتن اثر مواد بیهوشی (تقریباً ۶ ساعت) قادر به مصرف هیچ گونه ماده غذایی نیست.
سپس نوشیدن مایعات با مصرف یک قاشق آب آغاز می شود. این مقدار بر اساس نظر جراح به مرور افزایش می یابد. همین مقدار جزئی نیز باید با فواصل زمانی مشخص و به آرامی مصرف شود.
در روز بعد، رژیم مایعات و غذاهای آبکی شفاف و صاف شده آغاز می شود. در طول هفته اول بیمار تنها می تواند آب گوشت و سبزیجات، آب میوه های طبیعی بدون قند، چای و قهوه بدون کافئین، ژله بدون شکر و شیر کم چرب مصرف کند.
میزان مصرف مایعات باید به مرور به ۸ الی ۱۰ لیوان در روز برسد.
این حجم مایعات باید در چند مرحله و هر بار حدود ۱۲۰ سی سی مصرف شود. در طول هفته دوم در صورتی که بیمار با مصرف شیر نفخ نمی کند و اسهال نمی شود، می تواند ۲ فنجان شیر کم چرب مصرف کند.
در صورت اجازه پزشک، بیمار قادر به نوشیدن شیک های پروتئینی حاوی ۲۵ الی ۳۰ گرم پودر پروتئین در طول روز است. مصرف دوغ گرما دیده بدون گاز و ماست یونانی کم چرب رقیق شده نیز بلامانع است.
رژیم پوره خواری:
تغذیه بعد از عمل بای پس معده در هفته سوم ساده تر می شود. بیمار در این هفته بدون حذف رژیم مایعات و غذاهای آبکی، پوره خواری را نیز آغاز می کند. پوره باید کاملاً نرم و له شده و فاقد تکه های جامد باشد.
در این هفته بیمار باید ۵ یا ۶ وعده غذایی با حجم کم (هر وعده ۴ تا ۶ قاشق غذاخوری) مصرف کند.
مدت زمان صرف هر وعده باید به ۲۰ دقیقه برسد. در این هفته تنها مواد غذایی که به راحتی پوره می شوند مانند گوشت های بدون چربی، پنیر، تخم مرغ پخته شده، غلات نرم پخته شده، میوه و سبزیجات پخته شده را می توان استفاده کرد.
بهتر است بعد از پوره کردن مواد غذایی، آن ها را با شیر، آّب، آب میوه یا آب گوشت ترکیب کنید تا رقیق تر شوند.
میزان پروتئین مصرفی برای جلوگیری از تحلیل عضلات در این هفته حداقل ۳۰ گرم در روز است. همچنین نباید بیش از ۳۰ گرم سبزیجات در هر وعده استفاده شود.
رژیم غذاهای نرم:
رژیم بعد از عمل بای پس معده با بهبودی بیمار تغییرات بیشتری می کند. در هفته چهارم بیمار می تواند مصرف غذاهای نرم و نیمه جامد را آغاز کند.
اما جویدن و خوب نرم شدن مواد غذایی قبل از بلعیدن آن ها بسیار مهم است. لقمه ها باید حداقل ۳۰ الی ۴۰ بار در دهان جویده شوند و صرف هر وعده حدود ۳۰ دقیقه زمان ببرد.
تنها مواد غذایی که به راحتی تکه شده، کوچک بوده و قابل جویدن باشند در این هفته مصرف می شوند.
در این هفته می توان گوشت چرخ کرده، میوه های نرم پوست گرفته شده و گوشت های نرم و پخته شده را مصرف کرد.
همچنین مصرف ماست، پنیر و دوغ کم چرب بلامانع است.
پوره سیب زمینی، تخم مرغ آب پز و برنج نرم پخته شده نیز در این هفته مورد استفاده قرار می گیرد.
بیمار در طول این هفته باید از مصرف نان، پاستا، آجیل، ذرت، ادویه جات، مواد غذایی خام، سرخ شده و میوه های خشک خودداری کند.
رژیم غذاهای جامد:
رژیم بعد از عمل بای پس معده در هفته پنجم الی ششم تقریباً به روال عادی خود باز می گردد.
بیمار باید تمام نکات تغذیه ای هفته های قبل همچون مصرف مایعات کافی و جویدن صحیح را ادامه دهد.
مواد غذایی ممنوعه همچون نوشابه و الکل نیز در طول این هفته نباید استفاده شوند.
در صورت بروز هر گونه واکنش مانند حالت تهوع به هنگام صرف غذا باید با پزشک خود مشورت کنید.
در طول روز بیمار باید حداقل سه وعده غذا با حجمی برابر با نصف بشقاب استفاده کند.
بیماران باید قبل از احساس سیری از غذا خوردن دست بکشند.
از سر گرفتن عادات غذایی گذشته همچون پرخوری و ریزه خواری می تواند اضافه وزن مجدد یا استپ وزنی را برای بیماران به همراه داشته باشد.
در این مرحله بیماران می توانند غذاهای جامد با بافت نرم را استفاده کنند. مصرف نان، سبزیجات خام، فیبر بالا، گوشت های سفت، غذاهای سرخ شده و پر ادویه، ذرت بو داده و آجیل ها همچنان ممنوع است.
نکات رژیم بعد از عمل بای پس معده:
از مهم ترین نکات رژیم بعد از عمل بای پس معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف روزانه مایعات برای جلوگیری از بروز کم آبی بدن الزامی بوده و مقدار آن توسط تیم تغذیه در رژیم غذایی بیمار قید می شود. از مصرف مایعات با نی، همراه با وعده غذایی و در حالت خمیده و قوز کرده خودداری کنید.
مصرف مایعات باید به حداقل ۳۰ دقیقه قبل و بعد از وعده های غذایی موکول شود.
همچنین دمای مایعات مصرفی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. از مصرف مایعات داغ و سرد بعد از عمل بای پس معده خودداری نمایید.
مواد غذایی باید به آرامی جویده و سپس بلعیده شوند.
انجام این کار از بروز سندروم دامپینگ جلوگیری کرده و با افزایش ترشح بزاق دهان و اسید معده به هضم بهتر غذا کمک می کند.
به منظور جلوگیری از تحلیل عضلات، بیمار باید مصرف پروتئین را جدی بگیرد.
میزان مصرف پروتئین حداقل ۶۰ گرم در روز است و زمان دقیق شروع مصرف آن در رژیم غذایی هفته به هفته بیمار قید می شود.
به جز گوشت و سایر منابع حاوی پروتئین می توان از پودر پروتئین به صورت شیک نیز استفاده کرد.
ممنوعات غذایی بعد از بای پس معده چیست؟
مصرف غذاها و نوشیدنی های چرب و قندی ممنوع است.
همچنین بیمار باید از مصرف نوشیدنی های الکلی، گازدار و حاوی کافئین نیز خودداری نماید.
نوشیدنی های حاوی کافئین می توانند کم آبی بدن را به همراه داشته باشند. مصرف انواع قهوه حداقل تا دو ماه بعد از جراحی ممنوع است.
از میوه های ممنوع بعد از بای پس معده می توان به خرمالو، انار و زالزالک اشاره کرد.
از دیگر نکات تغذیه بعد از عمل بای پس معده می توان به مصرف دقیق مکمل ها و ویتامین هایی اشاره کرد که توسط جراح تجویز شده اند. مصرف هر گونه دارو و مسکن به صورت خودسرانه ممنوع بوده و می تواند اثرات مخربی را به همراه داشته باشد.
بنابر نظر انجمن بین المللی جراحان چاقی، بیماران بعد از جراحی چاقی ملزم به مصرف مولتی ویتامین هستند. دوز مصرف آن توسط جراح تعیین می شود و برای هر بیمار متفاوت است.
بعد از جراحی بای پس معده بلافاصله بعد از صرف وعده های غذایی دراز نکشید. این کار ممکن است منجر به بروز رفلاکس معده و ایجاد درد و سوزش در معده بیمار شود.
اهمیت انجام پایش های تغذیه ای دوره ای:
رژیم بعد از عمل بای پس معده به صورت هفته به هفته توسط تیم تغذیه و با توجه به روند بهبودی و میزان کاهش وزن بیمار تنظیم می شود. در نتیجه تمام بیماران بعد از عمل از یک رژیم غذایی واحد پیروی نمی کنند.
رژیم بعد از بررسی وضعیت سلامت بیمار و انجام آزمایشات ضروری نوشته می شود.
کاهش وزن یکباره بعد از جراحی بای پس معده می تواند عوارضی را به همراه داشته باشد.
در نتیجه برای تشخیص و درمان کوچک ترین مشکلات در روند کاهش وزن و وضعیت سلامتی بیمار لازم است پایش های دوره ای جدی گرفته شوند.
موفقیت جراحی بای پس معده در گروی انجام متعهدانه و مو به موی نکات تغذیه ای است که توسط تیم تغذیه به بیمار گوشزد می شود.
اگر بیمار به این نکات پایبند نباشد، ممکن است بعد از مدتی دچار اضافه وزن مجدد گردد.
یبوست، اسهال، مسدود شدن روده و دهانه معده، باز شدن بخیه ها، کم آبی بدن و سندروم دامپینگ نیز از دیگر مشکلاتی هستند که بیمار با آن ها روبرو خواهد شد.
پس مراقبت های بعد از عمل بای پس معده از جمله رژیم غذایی باید جدی گرفته شوند.
میزان کاهش وزن با رعایت رژیم بعد از عمل بای پس معده:
هر چند رعایت رژیم بعد از عمل بای پس معده ممکن است کمی دشوار به نظر برسد، اما لازم است بدانید که بدن بیمار بعد از گذشت چند روز به قوانین جدید عادت می کند.
در نتیجه دستورالعمل های غذایی جدید به بخشی از ناخودآگاه بیمار تبدیل شده و قسمتی از برنامه روزانه او خواهد شد.
رژیم بعد از عمل بای پس معده به روند کاهش وزن بیمار کمک کرده و دستیابی به اندامی ایده آل را برای او ساده تر می کند.
در صورتی که بیمار مو به مو به دستورالعمل های غذایی بعد از عمل بای پس معده پایبند باشد، در طول دو هفته نخست، چیزی حدود ۸ کیلوگرم کاهش وزن خواهد داشت. این کاهش وزن روز به روز افزایش یافته و در طول ۶ ماه به ۵۰ الی ۷۰ درصد از اضافه وزن اولیه او می رسد.
لازم به ذکر است که میزان کاهش وزن در بیماران یکسان نبوده و به مواردی چون ژنتیک، سن، جنسیت، بیماری های دیگر و میزان اضافه وزن اولیه آن ها بستگی دارد.
سرعت کاهش وزن در این جراحی بسیار بالا بوده و سریع ترین روش جراحی برای کاهش وزن به شمار می رود.
سخن پایانی:
رژیم بعد از عمل بای پس معده باید کاملاً جدی گرفته شود، زیرا مستقیماً بر نتیجه جراحی تاثیر می گذارد. بازگشت وزن، استپ وزنی، بروز عوارض جانبی چون باز شدن منگنه ها و نشتی از محل منگنه ها از جمله مشکلاتی هستند که به دنبال رعایت نکردن رژیم غذایی بعد از عمل رخ می دهند.
رژیم غذایی بعد از عمل جراحی بای پس معده توسط تیم متخصص تغذیه برای هر بیمار تدوین می شود.
انجام پایش های دوره ای تغذیه ای به تشخیص زودهنگام عوارض جانبی یا جلوگیری از استپ وزنی و غیره کمک می کند.
تیم فوق تخصصی جراحی چاقی دکتر فربد امامی یگانه جدی گرفتن پایش های دوره ای را به تمامی بیمارانی که تحت عمل جراحی بای پس معده قرار گرفته اند توصیه می کند.
