علائم ترکیدن بالن معده که حتما باید بدانیم

ترکیدن بالن معده از جمله عوارضی است که به دلایل مختلف از جمله باقی ماندن طولانی مدت بالن در معده ایجاد می شود. بنابراین لازم است قبل از جایگذاری آن با علل و علائم ترکیدن بالن معده آشنا شوید. بالن معده Intragastric balloon به روش سرپایی از طریق آندوسکوپی در معده بیمار جایگذاری می شود. سپس توسط هوا یا محلول مایع استریل سالینی پر شده تا حجم مشخصی از معده را اشغال کند. بالن بعد از گذشت مدت زمان مشخصی (بین ۶ تا ۱۲ ماه) به همین روش از معده بیمار خارج خواهد شد.

به نظر می رسد جایگذاری بالن منجر به کاهش حجم معده، کاهش میزان غذایی مصرفی و در نهایت کاهش وزن بیمار می شود. این روش اغلب برای بیمارانی که بین ۱۰ تا ۳۰ کیلوگرم اضافه وزن دارند (۳۵>BMI>27) و مایل به انجام جراحی نیستند، انجام می شود. بالن معده تاثیری در تغییر عادات بد غذایی ندارد و کاهش وزن آن برگشت پذیر است. همچنین کاهش وزن سریع و قابل توجهی بعد از گذاشتن بالن معده رخ نمی دهد.

علت ترکیدن بالن معده

ترکیدن بالن معده تنها یکی از مشکلات احتمالی است که بعد از جایگذاری بالن با آن روبرو خواهید شد. هرچند این روش در سال های نه چندان دور به عنوان روشی بدون تهاجم برای کاهش وزن شناخته می شد، اما در حال حاضر تقریبا منسوخ شده و توصیه نمی شود. بروز مشکلات معده، رفلاکس معده، انسداد ورودی معده، عفونت و ترکیدن بالن در معده از مهم ترین عوارضی هستند که بیماران با آن ها مواجه می شوند. از مهم ترین علل ترکیدن بالن در معده بیماران می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• شدت اضافه وزن
• اعمال فشار زیاد به روی معده
• تغییر در تغذیه و عدم رعایت نکات تغذیه ای
• عدم رعایت نکات بعد از عمل
• گذشتن تاریخ انقضای بالن
• باقی ماندن طولانی مدت آن در معده

علائم ترکیدن بالن معده

ترکیدن بالن معده عارضه ای نادر است که از هر هزار نفر در یک نفر رخ می دهد. بالن معده از سیلیکون مقاوم به اسید ساخته شده است، اما اگر اسید معده بیش از حد افزایش یابد، احتمال حل شدن بالن و ترکیدن آن بیشتر می شود. محتویات بالن بعد از ترکیدن، خالی می شود. سالین فیزیولوژیکی همان مایع غیر سمی است که بالن را به کمک آن پر می کنند. متیلن بلو نیز به عنوان یک عامل هشدار دهنده آبی رنگ به مایع داخل بالن افزوده می شود. محتویات بالن بعد از ترکیدن، به معده و در نهایت به مجاری ادراری نشت می کنند. بنابراین اولین نشانه هشدار دهنده ترکیدن بالن در معده، مشاهده رنگ آبی در ادرار است. در چنین مواقعی لازم است سریعا با پزشک خود تماس بگیرید و علائم مشاهده شده را گزارش کنید.

هرچند به نظر می رسد ترکیدن بالن معده عارضه ای نادر باشد، اما بهتر است علائم آن را بشناسید. علائم این عارضه در برخی از موارد تنها به نشت ماده آبی رنگ در ادرار ختم نمی شود. این عارضه می تواند با درد شدید در ناحیه شکم، تب، استفراغ، خونریزی از دهان و غیره همراه باشد.

عوارض ترکیدن بالن معده

همانطور که گفته شد ترکیدن بالن معده با خروج مایعات داخل آن همراه است. لازم به ذکر است که مایعات داخل بالن معده کاملا استریل هستند و نشت آن ها در معده مشکل خاصی ایجاد نمی کند. بنابراین در صورت بروز این عارضه جای نگرانی بیش از حد وجود ندارد و باید ضمن حفظ خونسردی به پزشک مراجعه شود. بالن سیلیکونی بعد از ترکیدن، گاها از قسمت دوازدهه عبور کرده و وارد روده کوچک می شود. هرچند در برخی از موارد بالن پاره شده به راحتی از طریق مدفوع از بدن خارج می گردد، اما در برخی دیگر از موارد، خروج آن نیاز به مداخله جراحی دارد.

اغلب بعد از ترکیدن بالن معده پزشک از طریق آندوسکوپی، وضعیت بالن در بدن بیمار را بررسی می کند. در صورت پایدار بودن شرایط ممکن است بالن پاره شده خارج و با بالن جدیدی جایگزین گردد. اگر علائمی چون استفراغ خونی، تهوع شدید و درد تشدید شونده داشتید، لازم است به سرعت به جراح خود مراجعه نمایید. تا به حال، عوارض جدی و خیلی خطرناکی بعد از پاره شدن بالن معده گزارش نشده است. بنابراین بعد از مشاهده علائم اولیه، خونسردی خود را حفظ کرده و تنها با جراح خود تماس بگیرید. جراح در صورت نیاز مراقبت های لازم پزشکی و دارویی را به شما توصیه خواهد کرد.

روش های جلوگیری از ترکیدن بالن معده

هرچند عارضه ترکیدن بالن معده بسیار نادر است، اما به نظر می رسد با رعایت برخی از نکات بتوان جلوی بروز این عارضه را گرفت. در ادامه هر آنچه به حفظ ایمنی و جلوگیری از پاره شدن بالن معده کمک می کند آورده شده است. بنابراین به منظور جلوگیری از بروز این عارضه لازم است تنها نکات زیر را مطالعه و به دقت رعایت کنید.

رعایت برنامه غذایی و ورزشی تجویز شده توسط پزشک

یکی از مهم ترین مواردی که به جلوگیری از پاره شدن بالن معده کمک می کند، رعایت یک رژیم غذایی صحیح است. بیماران بعد از جایگذاری بالن معده باید مصرف مواد غذایی آبدار با حجم زیاد و مواد غذایی سفت و چسبنده مانند نان تست و قارچ را متوقف کنند. همچنین باید از مصرف مواد غذایی حرارت دیده یا بو داده شده مانند آجیل، کنسرو، فست فود و غیره خودداری نمایند. مصرف سیگار، الکل و نوشیدنی های گازدار و اسیدی بعد از جایگذاری بالن معده ممنوع است. مصرف الکل و سیگار منجر به افزایش رفلاکس معده و دشوار شدن روند کاهش وزن بیماران خواهد شد. این موارد همچنین علائمی چون حالت تهوع، درد معده و گزگز را گسترش می دهند. استفاده از مکمل ها و ویتامین های ضروری زیر نظر پزشک برای حفظ سلامتی بالن معده به شدت توصیه می شود. همچنین بیماران بعد از جایگذاری بالن معده باید از انجام فعالیت های سنگین جسمانی و حرکات شدید در تمرینات ورزشی خودداری نمایند.

رعایت مراقبت های پزشکی بعد از عمل

به منظور جلوگیری از بروز عارضه ترکیدن بالن معده باید معاینات منظم پزشکی را جدی بگیرید. این معاینات به شما کمک می کنند که در مسیر صحیح کاهش وزن قرار بگیرید و از وضعیت سلامت بالن در معده خود اطمینان حاصل کنید. این نظارت های دوره ای به تشخیص زود هنگام علائم پاره شدن بالن در معده کمک می کنند.

شناخت علائم پارگی بالن معده

علائم ترکیدن بالن معده مانند تغییر رنگ ادرار، درد شدید در ناحیه شکم، تهوع، استفراغ غیر معمول یا خونی، بالا آوردن خون، سفتی شکم یا تغییر در وضعیت عمومی بدن را باید بشناسید. آگاهی کامل از علائم هشدار دهنده به تشخیص زود هنگام این عارضه کمک می کند و می توانید از عوارض احتمالی بعدی به سرعت جلوگیری کنید. در صورت مشاهده هر یک از علائم نام برده شده باید به سرعت به جراح مراجعه نمایید.

توجه به تاریخ انقضای بالن و خروج به موقع آن از معده

یکی از مهم ترین مواردی که ریسک ترکیدن بالن معده را به شدت بالا می برد، باقی ماندن بیش از حد بالن در معده است. بالن معده تاریخ انقضای مشخصی دارد و حداکثر ۶ الی ۱۲ ماه باید در معده باقی بماند. خروج به موقع بالن از معده ریسک ترکیدن یا سوراخ شدن آن را کاهش می دهد.

اقدامات لازم در صورت ترکیدن بالن معده

قبل از بروز عارضه ترکیدن بالن معده لازم است اقدامات فوری و اولیه را بشناسید. اولین اقدام بعد از پاره شدن بالن معده، مراجعه به پزشک است. همچنین تا زمان مراجعه به جراح نباید مواد غذایی جامد و مایعات مصرف کنید، زیرا ممکن است به منظور جلوگیری از انسداد دستگاه گوارش نیاز به انجام جراحی داشته باشید. تا حد امکان فعالیت جسمانی خود را کاهش داده و استراحت کنید. با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت احساس درد شدید از مسکن مناسبی استفاده نمایید. پزشک در صورت نیاز، داروهای مناسبی را برای کاهش التهاب و ورم معده شما تجویز خواهد کرد. در صورت مشاهده تب، درد شدید، خونریزی از دهان و استفراغ خونی لازم است به صورت اورژانسی به بیمارستان مراجعه کنید. پزشک در صورت نیاز برای ارزیابی میزان آسیب وارده به دستگاه گوارش ناشی از پاره شدن بالن ممکن است انجام آزمایش هایی را توصیه کند.

سخن پایانی

ترکیدن بالن معده هرچند پدیده نادری است، اما اغلب در صورت عدم رعایت مراقبت های بعد از عمل رخ خواهد داد. در صورت مشاهده علائم ترکیدن بالن معده از جمله تغییر رنگ ادرار به رنگ آبی، درد شدید در شکم و غیره باید به جراح خود مراجعه نمایید. مهم ترین نکته این است که قبل از فرا رسیدن تاریخ انقضای بالن باید آن را از معده خارج کرد. حداکثر زمان مناسب برای نگهداری بالن در معده، ۶ الی ۱۲ ماه است. در طول این مدت، ممکن است در اثر اعمال فشار زیاد روی معده یا عدم رعایت نکات تغذیه ای، بالن پاره شود. بیماران بعد از جایگذاری بالن معده باید مصرف مواد غذایی حرارت دیده، مواد غذایی سخت، الکل و نوشیدنی های گازدار و غیره را متوقف کنند. بدنه سیلیکونی بالن در برابر اسید معده مقاوم است، اما در صورت عدم رعایت نکات تغذیه ای ممکن است سوراخ یا پاره شود. پس از مشاهده علائم، لازم است خونسردی خود را حفظ کرده و به جراح مراجعه کنید.